การเมืองของการพนันวัวชนภาคใต้ (Politics of Fighting Bull Gambling in the Southern of Thailand)

Abstract

บทความชิ้นนี้ต้องการอธิบายเกี่ยวกับการเมืองที่หมายถึงอำนาจ การยอมรับ
การใช้อำนาจจากการยอมรับเพื่อครอบงำ การตอบโต้ ท้าทาย และการได้อำนาจ หมายถึง
ตำแหน่งทางสังคมการเมือง และผ่านวิถีชีวิตพนันชุมชนหรือวัฒนธรรมพนันของชุมชน
ที่ดำรงอยู่ท่ามกลางพนันสมัยใหม่ที่ผู้วิจัยเลือกสรร “การพนันพื้นบ้านวัวชน” อันเป็นพนัน
ชุมชนหรือพนันพื้นบ้านที่นิยมชมชอบของผู้คนภาคใต้ตลอดมา ทำการศึกษาปรากฏการณ์
จากภาคสนามด้วยการสัมภาษณ์บุคคลที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมนี้ และสังเกตการณ์ในพื้นที่
ในช่วง พ.ศ. 2554 - 2556 มาพรรณาความและการวิเคราะห์เชิงตีความจากปรากฏการณ์
หรือแบบแผนพฤติกรรม การแสดงออกที่เกิดซํ้า ๆ และการประมาณค่า
ผลการศึกษา ประการแรก วัวชนในฐานะการเมืองนั้น เป็นกิจกรรมที่สามารถ
เป็นแหล่งการใช้อำนาจทางสังคมของบุคคลต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องให้เป็นที่ยอมรับทางสังคมสูง
และจากหน่วยงานราชการ ถึงความ “เป็นนักเลง” หรือ “นายหัว” ในลักษณะที่ “เรียกฟ้า
ต้องขาน ถามดินต้องตอบ” เพราะมีบุคลิกลักษณะ “อิสระ ใจถึง พึ่งได้” คือ ชอบอิสระ
ในการปกครองตนเองตามศักยภาพของตนเอง โดยที่ผู้ใดที่เข้ามาเกี่ยวข้องในปริมณฑล
ของอำนาจนี้จะต้องปฏิบัติตามกฎ กติกา บรรทัดฐานของพนันนี้อย่างเคร่งครัด เช่นเดียวกับ
การยอมรับอำนาจจากภายนอกได้แต่ต้องไม่ขัดกับอำนาจหรือบรรทัดฐานของการพนันวัวชน
กำหนดไว้ ทำให้พื้นที่บ่อนวัวชนเป็นพื้นที่มีอำนาจอื่นนอกอำนาจรัฐ จึงเป็นปริมณฑลของ
อำนาจพิเศษที่มีการใช้อำนาจผกผันไปตามบุคลิกภาพของนายบ่อน คนจำนวนมากและ
โดยเฉพาะนายบ่อนวัวชนและกลุ่มวงในของบ่อนพนันพื้นบ้านนี้กลายเป็น “นักเลง” หรือ

“นายหัว” ที่มีบุคลิกจำเพาะดังที่กล่าวแล้ว ทำให้นักเลงหรือนายหัวจึงมีโอกาสอ้างสถาปนา
อำนาจนำเพื่อการบริหารจัดการอำนาจนอกอำนาจรัฐ ท่ามกลางบริบทการเมืองแบบรัฐ
นิยมเชิงชนชั้นนำ เมื่อรัฐไทยได้มอบอำนาจและกระจายอำนาจรัฐสู่หน่วยงานระดับล่าง
พบว่าเกือบทุกบ่อนพนันวัวชนจะมีบุคคลของบ่อนหรือในเครือข่ายของบ่อนวัวชนสามารถ
แปรเปลี่ยนการยอมรับเกียรติภูมิ เกียรติยศ อันเป็นพลังอำนาจทางสังคม เข้าครอบครอง
อำนาจรัฐในท้องถิ่นผ่านกระบวนการเลือกตั้ง กล่าวได้ว่า “ความเป็นนักเลงวัวชน” ได้ถูก
แปรเปลี่ยนสู่ความเป็น “นักการเมืองท้องถิ่น” หรือ “ผู้บริหารท้องถิ่น” และเป็น
“พนักงานปกครองท้องที่” ตลอดจนผนวกกิจกรรมทางเศรษฐกิจชุมชนอื่น ๆ เข้ามาไว้
ที่บุคคลหรือคนในเครือข่ายพนันวัวชนด้วย จึงเท่ากับว่าได้มีการบูรณาการเชิงอำนาจ
ในชุมชนท้องถิ่นใหม่ เกิดผลของ “ความเบ็ดเสร็จเด็ดขาดในการครอบครองและใช้
อำนาจ” สร้างการยอมรับหรือครอบงำที่มีประสิทธิภาพในปริมณฑลชุมชนท้องถิ่นนั้น ๆ
ส่วนประการที่สอง การพนันวัวชน ในฐานะที่เป็นกิจกรรมพนันเชิงวัฒนธรรม
ชุมชนที่ปฏิสัมพันธ์กับกิจกรรมการพนันร่วมสมัยอื่น ๆ อันเป็นปฏิบัติการของการพนัน
ยุคโลกาภิวัตน์ พนันวัวชนจึงต้องท้าทายกับการพนันแบบใหม่ที่พัฒนาขึ้นด้วยอุปทานและ
อุปสงค์การเล่นด้วยกระบวนการจัดการแบบวิทยาศาสตร์ที่ขับเคลื่อนของทุนนิยมและ
เสรีนิยมใหม่ แต่วัวชนเป็นการพนันพื้นบ้านดำรงอยู่ด้วยการใช้ภูมิปัญญาผสมผสาน
วิทยาการแบบใหม่ ไม่มีแบบแผนการเล่น การพนันแบบนี้ต้องใช้สมาธิ ตั้งใจ อดทน
มีกติกาที่มีเฉพาะกลุ่ม ทั้งนี้ต้องเดินทางลงสู่บ่อนหรือสนามวัวชนด้วยตนเอง เป็นการพนัน
ที่ต้องสัมพันธ์แบบหน้าต่อหน้าในบ่อนวัวอันร้อนระอุ เช่นเดียวกับต้องหนีการตีตราเชิงลบ
จากนักอนุรักษ์ และนักสิทธิสัตว์ที่มักจะอ้างสิทธิ์ของสัตว์ (วัว) ว่าด้วยความรุนแรงหรือ
ทารุณสัตว์ ส่วนนักพนันตีค่าว่าวัวชนเป็นกิจกรรมบันเทิงและการอนุรักษ์สายพันธุ์วัว
พื้นบ้าน การรักษาวิถีชีวิตวัฒนธรรมชุมชน เป็นวัฒนธรรมพื้นบ้านที่ต่อรอง ท้าทาย
วัฒนธรรมพนันแบบใหม่ของโลกและค่านิยมการอนุรักษ์สัตว์ที่นำโดยตะวันตก

This article aimed to explain about politics which was defined as
power, acceptation, using of power for domination, reaction, challenge, and 

getting power was defined as position of politics society which was how to be
through cultural way of community. The researcher selected “Fighting - Bull
native gambling” which is continuously popular among people in the Southern
as a case study by studying in the phenomenon field study “Fighting - Bull
gambling” from 2011 - 2012.
The research result revealed that firstly, fighting - bull in the term of
politics is the activity which is defined as the social area of power interaction of
stakeholders including the casino owners, bull owners, and gamblers. The first
two groups are acceptable from state institutions, politics or society as “the
gangster” or “the leader” like the Thai proverb “call the sky, it replies; yet
ask the earth, it answers” because of their autonomous, brave and dependable
characteristics. They have their own potential autonomy for self - governing
their community and social groups. Anyone who involves with gambling needs
to follow their rules and norms strictly. The casino owners are also available to
accept the outside power which is not against their rules or norms in the casino.
Therefore, the casino owner employs the power in special area that is depending
on their personality. Many people and especially bull owners and internal
groups in the casino in this cultural native gambling will become the gangster
or the leader who had the special characteristics. It influenced the gangster or
the leader to have a chance to refer their power for self - governing, to have
the role to manage the power outside the state authority through the acceptation
of people among the development of elite politics context. When Thai state
delegated power to the lower level, the power decentralized in region government
and local government system which is economy related to central government.
It was found that in almost of the fighting bull casinos, there would be a person
of a casino or in network who would change the acceptation, prestige which
are social power and could dominate state power in local government through
the election process, that is “the fighting bull gangster” had been changed
to “the local politician” or “the local executive” and “region governing
officer” and attached to economic activities of other communities to a person 

of a casino or in network. So, it was the power integrated in a new community
to “entirely govern and use of power” and created the acceptation or effective
domination in the community.
Secondly, fighting bull gambling as the gamble activity which is cultural
community related to the other contemporary gambling activities which were
globalized practicing. Fighting bull gambling which is the native gambling has
to challenge with the new gambling which was developed from playing by
demand and supply in scientific management processes which were activities
forced by capitalism and neo - liberalism. However, fighting - bull gambling
existed by wisdom and new science: there was no pattern for gambling playing,
it needed concentration, attention, tolerance, specific rule of group. Moreover,
fighting - bull gambler had to travel to the casino or the field by himself to gamble
face to face in the casino which was not convenient. At the same time, he had
to avoid negative stamping of animal conservatives who refer to animal right
(bull) that the owners could not make any violence to animals. In the gambler’s
opinion, fighting - bull is a native gambling or entertaining activity and a strain
conservation which is valuable to maintain community cultural way. It is the
native culture which negotiates and challenges to new global cultural gamble
and the value of animal conservation leading by the West.