พระวรวงศ์ : วรรณกรรมท้องถิ่นที่แสดงร่องรอยความสัมพันธ์ทางภูมิศาสตร์และวัฒนธรรมระหว่างภาคตะวันออก ภาคกลาง และภาคใต้ (Phra Voravong: The Geographical and Cultural EvidenceRelationship between the East, the Central and the South of Thailand)

Abstract

บทความวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาวิเคราะห์วรรณกรรมท้องถิ่นเรื่อง “พระวรวงศ์” สำนวนต่างๆ โดยเฉพาะสำนวนภาคตะวันออก สำนวนภาคกลาง และสำนวนภาคใต้ ทั้งวรรณกรรมลายลักษณ์และมุขปาฐะ เพื่อแสดงความสัมพันธ์ทางภูมิศาสตร์และวัฒนธรรมระหว่างภาคตะวันออก ภาคกลางและภาคใต้ โดยใช้หลักฐานจากวรรณกรรมท้องถิ่น จากผลการศึกษาผู้วิจัยพบว่า เรื่องพระวรวงศ์เป็นส่วนหนึ่งของปัญญาสชาดก ฉบับหอสมุดแห่งชาติ และเป็นวรรณกรรมท้องถิ่นที่แพร่หลายในทุกภาคของสังคมไทยโดยเฉพาะอย่างยิ่งภาคตะวันออก ภาคกลาง และภาคใต้ บริเวณจังหวัดชายฝั่งทะเลอ่าวไทย ผู้วิจัยตั้งข้อสังเกตจากภูมิศาสตร์บริเวณที่พบความนิยมและความแพร่พลายของนิทาน จนทำให้พบว่าเรื่องพระวรวงศ์เป็นความนิยมร่วมกันของกลุ่มคนบริเวณรอบอ่าวไทย ตลอดจนพิจารณาจากความพ้องกันของวัฒนธรรมด้านอื่นๆ จึงนำมาสู่ข้อสันนิษฐานถึงเส้นทางการเดินทางของนิทานพระวรวงศ์ว่าน่าจะเป็นการรับนิทานผ่านการติดต่อค้าขายทางทะเล มากกว่าการรับผ่านเส้นทางทางบก ซึ่งบทความนี้จะเป็นตัวอย่างหนึ่งของวัฒนธรรมร่วมของกลุ่มคนที่อาศัยในบริเวณโดยรอบอ่าวไทยโดยอาศัยหลักฐานจากวรรณคดีท้องถิ่น

   This article aims at studying local Thai literature title ‘Phra Voravong’ from
the various versions, especially the east region version, the central region
version and the south region version. Furthermore, an articlecontained
the geographical evidence and cultural evidence of relationship between the
east, the central and the south of Thailand.
   The researcher found that ‘Phra Voravong’ as part of Pannasa
Jataka (National library version) and very popularity in Thai Culture,
especially the east, the central and the south region of Thailand or the region
near the east coast of Thailand. The researcher suggest the interested
information about the geography of the popularity of ‘Phra Voravong’ shows the cultural relationship between the region near the east coast of Thailand.