Approaches to the Study of the Role of the Thai State in Promoting Development

Abstract

ความมุ่งหมายหลักของบทความนี้คือการอภิปรายข้อถกเถียงหลักๆ ในเชิงทฤษฎีที่นักรัฐศาสตร์ นักเศรษฐศาสตร์ และนักเศรษฐศาสตร์การเมืองใช้อธิบายบทบาทของรัฐในเรื่องการพัฒนาประเทศ โดยเริ่มต้นจากการวิเคราะห์จุดเด่นและข้อจำกัดของแนวคิดหลักที่ใช้อธิบายในเรื่องดังกล่าว 4 แนวคิด ประกอบด้วย ทฤษฎีความทันสมัย (Modernization Theory) ทฤษฎีการพึ่งพา (Dependency Theory) แนวคิดตลาดเป็นตัวขับเคลื่อน (Market-Led Approach) และแนวคิดรัฐเป็นตัวขับเคลื่อน (State-led Approach) เมื่อนำแนวคิดทั้งสี่ไปใช้อธิบายบทบาทในด้านการพัฒนาประเทศของรัฐไทย บทความนี้พบว่าแนวคิดทั้งสี่สามารถอธิบายในกรณีของประเทศไทยได้แตกต่างกันไปและใช้ได้ในบางแง่มุมเท่านั้น เช่น แนวคิดตลาดเป็นตัวขับเคลื่อนอาจใช้อธิบายการพัฒนาของประเทศไทยในช่วงปกติได้ดี แต่ไม่สามารถอธิบายการพัฒนาในช่วงที่เกิดวิกฤตการณ์ทางเศรษฐกิจ (เช่น วิกฤติ “ต้มยำกุ้ง” เมื่อปี พ.ศ.2540) ได้อย่างครอบคลุม เป็นต้น ดังนั้น บทความนี้จึงเสนอว่าหากต้องการเข้าใจบทบาทของรัฐไทยในด้านการพัฒนาประเทศอย่างครบถ้วน จะต้องมีการพัฒนาตัวแบบการวิเคราะห์ที่ให้ความสำคัญกับผลกระทบจากภายในและภายนอกที่ครบถ้วน โดยเฉพาะผลกระทบจากปัจจัยภายนอกจากการที่ประเทศไทยเข้าไปเป็นส่วนหนึ่งของระบบเศรษฐกิจโลกที่มีแนวคิดเสรีนิยมใหม่ (Neo-Liberalism) เป็นตัวนำ และปัจจัยภายในคือการช่วงชิงพื้นที่ในเชิงอำนาจและผลประโยชน์ของกลุ่มต่างๆ ที่มีความหลากหลายและซับซ้อนขึ้นทุกวัน

     The method of examination used in this article consists of qualitative
analysis. This article discusses the ongoing theoretical debate among political
science, public administration, and political economy scholars on the role of the
state, in general, and of the Thai state, in particular, in promoting the country’s
development. This discussion considers the strengths and weaknesses of four
major approaches developed by prior research in the development field (i.e.,
modernization, dependency, market-driven, and state-led approaches). Applying
each theoretical framework to explain the Thai case, this article finds that each
approach has both pros and cons. Scholars in the pro-market camp prefer to let
the market ensure the efficient allocation of resources, while the pro-state
scholars strongly support necessary state intervention in economic development
by mobilizing and allocating resources to strategic sectors. The mainstream of
thought concerning development in developing countries in the early period after
World War II included two major approaches of development theories:
modernization theory and dependency theory. In order to explain more clearly
the changing goals and aspirations of the state in Thailand, this article thus
suggests future research to investigate and analyze the impacts of Thailand’s
economic integration with the international market concerning the developmental role of the Thai state. These impacts also should be considered together with the nature of conflicts among groups in Thai society—the interests, actors, and groups involved, and more specifically, why some interests have ultimately prevailed over others.